Zespół Retrospektywnej Bibliografii Filozofii Polskiej

mgr Paulina Wawrzeniecka – Kierownik 

„Bibliografia filozofii polskiej” to wieloletni projekt bibliograficzno-edytorski, którego celem jest zebranie wszystkich dokumentów polskiego piśmiennictwa filozoficznego od okresu Oświecenia do 1939 roku. Inicjatywę wydania pierwszego tomu podjął Komitet Redakcyjny Biblioteki Klasyków Filozofii, dysponujący częścią kartoteki dr. Adama Bara zawierającą materiały z zakresu filozofii. Od 1956, z chwilą powstania Instytutu Filozofii i Socjologii, prace prowadzone są w jego ramach, początkowo przez Zakład Bibliografii i Dokumentacji, a obecnie przez Zespół Badawczy Retrospektywnej Bibliografii Filozofii Polskiej.

„Bibliografia filozofii polskiej” stała się niejako odpowiedzią na apel wygłoszony ponad wiek temu przez Kazimierza Twardowskiego, który ubolewał nad brakiem retrospektywnej bibliografii filozofii polskiej: „[…]brak ten — pisał — bardziej niż na innych polach działalności umysłowej staje na przeszkodzie utrzymania ciągłości pracy [..]” (zob. Ruch filoz. (Lw.) R.4:1918 nr 4). Temu brakowi jednak udało się zaradzić dopiero po drugiej wojnie światowej.

Dotychczas ukazały się trzy tomy „Bibliografii” obejmujące łącznie piśmiennictwo trzech epok: Oświecenia, Romantyzmu i Pozytywizmu. Obecnie trwają prace nad tomem czwartym dotyczącym piśmiennictwa lat 1896–1918. Z uwagi na obfitość materiału tom podzielono na części, drukiem wydano dwa zeszyty tego tomu. Od 2006 r. kolejne bibliografie osobowe udostępnione zostały w wersji elektronicznej, do niedawna w postaci bazy danych, obecnie zaś – w związku z trudnościami technicznymi – w formie pliku PDF na stronie:

Równocześnie prowadzone są prace przygotowawcze do tomu piątego dotyczącego polskiego piśmiennictwa filozoficznego lat 1918–1939. W tomie tym pokazane zostaną pełne bibliografie autorów, którzy debiutowali w tomie czwartym, oraz autorów rozpoczynających działalność w Międzywojniu.
Każda część „Bibliografii filozofii polskiej” zawiera bibliografie osobowe pisarzy działających w okresie: Polaków, a także cudzoziemców obecnych w piśmiennictwie polskim w tłumaczeniach i opracowaniach im poświęconych. Poszczególne bibliografie autorów zawierają wszystkie ich teksty o walorze filozoficznym: publikacje zwarte wraz z pierwodrukami, większe fragmenty prac niefilozoficznych, poruszające jednak zagadnienia ogólne, artykuły, recenzje własne autora, przekłady prac, których dokonał, oraz pełny wykaz tekstów poświęconych jego twórczości: recenzje jego prac, polemiki, sprawozdania i streszczenia z jego odczytów, opracowania od najwcześniejszy do współczesnych. Wykazy prac często zawierają liczne adnotacje księgoznawcze i merytoryczne: informacje o zawartość tekstu, jego tematyce i charakterze. Pozwala to, jak sądzimy, lepiej pokazać twórczość danego autora, poznać filozoficzny aspekt jego pisarskiej działalności.

Bohaterami „Bibliografii” są zarówno filozofowie, jak i twórcy nie będący filozofami z profesji, znani, jak i mało lub wcale nie znani, nie posiadający żadnych wykazów prac, ani opracowań im poświęconych. Zgromadzony przez lata materiał w postaci kartoteki, zawiera, oprócz sygnałów przekazanych przez zespół prof. Bara, także o wiele obszerniejszy zasób informacji zebrany przez Zespół w trakcie szczegółowych kwerend bibliotecznych w wielu bibliotekach naukowych w Polsce. Poddano dokładnej kwerendzie wszystkie polskie czasopisma naukowe danego okresu, co pozwoliło ujawnić wiele nieznanych tekstów, polemik, sprawozdań itd., często nieobecnych w wykazach bibliograficznych nawet znanych już autorów. Tak szeroki zakres „Bibliografii”, czyni ją, jak sądzimy, nie tylko użytecznym narzędziem pracy badawczej, ale zarazem pełnym obrazem polskiego piśmiennictwa filozoficznego.

Adres: Instytut Filozofii i Socjologii PAN,
00-330 Warszawa, ul. Nowy Świat 72, pokój 257,
tel. 657 27 03
Print Friendly, PDF & Email
classic-editor-remember:
classic-editor

IFiS PAN

Log In

Create an account
Europejski Sondaż Społeczny | European Social SurveyEuropejski Sondaż Społeczny | European Social Survey